61 semi-gewogen toetsen met polyfone aftertouch en groot kleurenscherm.
De Native Instruments Kontrol S61 MK4 is een MIDI-controller die ik recent heb uitgeprobeerd. Het is een stevig apparaat dat vooral opvalt door zijn grote kleurenscherm en de polyphonic aftertouch, wat het spelen een stuk expressiever maakt. Een interessante toevoeging in een toch al drukke markt van controllerkeyboards.
In deze review ga ik het hebben over mijn ervaringen met het design, de bouwkwaliteit en hoe goed het integreert met verschillende DAW's. Ik heb ook naar de meningen van andere gebruikers gekeken om een breder beeld te geven.
Ah, de Native Instruments Kontrol S61 MK4. Een MIDI-controller waar ik de afgelopen tijd flink mee aan de slag ben geweest. Als je bekend bent met de wereld van controllerkeyboards, weet je dat de concurrentie moordend is. Maar deze nieuwe telg uit de Kontrol-serie heeft toch een paar unieke troeven in handen die het verschil maken, vooral als we kijken naar het gebruiksgemak en de expressieve mogelijkheden.
Het eerste dat opvalt als je de S61 MK4 voor je hebt staan, is het grote glazen kleurenscherm van 8,5 x 3,5 inch. Vergeleken met de vorige modellen, die met kleinere displays werkten, is dit een aanzienlijke upgrade. Hoewel het geen touchscreen is, vind ik het eigenlijk wel fijn dat NI heeft vastgehouden aan fysieke knoppen en encoders voor het instellen van parameters. Dit voorkomt eindeloos gepriegel in menu's en maakt het gewoonweg preciezer om snel aanpassingen te doen tijdens een sessie.
En dan hebben we natuurlijk nog de polyphonic aftertouch. Voor wie niet helemaal thuis is in deze terminologie: dit betekent dat je per toets verschillende expressieve modulaties kunt toepassen. Dit biedt veel meer nuance dan monofone aftertouch, waarbij elke toets dezelfde drukgevoeligheid heeft. Een geweldige toevoeging als je houdt van expressief spelen en bijvoorbeeld per noot vibrato of filtermodulaties wilt toepassen. Het enige nadeel? Niet alle software ondersteunt deze functie volledig, dus soms moet je nog even puzzelen in de instellingen.
De integratie met DAW’s zoals Logic Pro en Bitwig Studio is indrukwekkend goed gedaan. Tijdens mijn tests voelde alles soepel en naadloos aan; het was echt een kwestie van plug-and-play. Vooral NKS 2 (Native Kontrol Standard 2) zorgt ervoor dat instrumenten en effecten direct toegankelijk zijn vanaf het keyboard zelf. De encoders worden automatisch gemapt naar relevante parameters, wat betekent dat je minder tijd kwijt bent aan instellen en meer tijd kunt besteden aan creëren.
Een andere slimme zet van NI is de samenwerking met Kontakt 7, waardoor je bibliotheken direct vanaf het keyboard kunt bedienen zonder tussenkomst van de Komplete Kontrol-plugin. Hoewel ik persoonlijk vaak teruggrijp naar Komplete Kontrol voor zijn uitgebreide play-assist functies, is deze directe integratie zeker handig voor snelle workflows.
De bouwkwaliteit van de S61 MK4 is ook een punt waarop Native Instruments niet teleurstelt. De aluminium knoppen en modulatiewielen voelen premium aan en geven vertrouwen tijdens intensieve sessies. Het semi-gewogen Fatar keybed speelt heerlijk soepel weg; hoewel er geen grote veranderingen zijn ten opzichte van eerdere modellen, voelt het nog steeds solide aan.
Eén kanttekening: hoewel de minimalistische layout prettig werkt voor een opgeruimd gevoel, mis ik soms wel wat extra fysieke knoppen voor functies zoals Mute of Solo die nu via de 4D joystick moeten worden bediend. Dit kan even wennen zijn als je gewend bent aan snel schakelen met dedicated buttons.
Qua aansluitmogelijkheden zit het ook goed: USB-C voor zowel voeding als dataoverdracht (bus-powered), traditionele MIDI in- en uitgangen via DIN-poorten, en vier TRS-ingangen voor pedalen (sustain, expression en twee naar eigen wens toe te wijzen). Voor studio-opstellingen waar flexibiliteit vereist is, biedt dit voldoende opties om het keyboard in elke setup te laten passen.
Daarnaast krijg je bij aanschaf een flinke softwarebundel meegeleverd, waaronder Komplete 14 Select en Ableton Live Lite, waarmee je direct een vliegende start kunt maken in muziekproductie zonder meteen extra investeringen te doen in plugins of software-instrumenten.
Hoewel polyphonic aftertouch op papier fantastisch klinkt - en in praktijk ook veel expressiemogelijkheden biedt - hangt de effectiviteit ervan sterk af van de compatibiliteit met software die je gebruikt. Niet alle VST's of libraries ondersteunen deze functie optimaal; iets om rekening mee te houden als je overweegt deze controller aan te schaffen specifiek voor deze feature.
Tegelijkertijd blijft het toetsenbord afhankelijk van computerintegratie; standalone gebruik is beperkt tot basis MIDI-functionaliteiten zonder aanvullende softwaremogelijkheden zoals in sommige hardware synths wel mogelijk is.
Met MIDI 2.0 readiness belooft Native Instruments alvast klaar te zijn voor toekomstige ontwikkelingen in muziekproductietechnologieën - hoewel we nog even moeten afwachten hoe snel softwareontwikkelaars hierop inspelen om echt voordeel uit deze nieuwe standaard te halen. Hetzelfde geldt voor bredere adoptie van NKS 2 onder derde partijen.
Al met al biedt de Native Instruments Kontrol S61 MK4 veel om enthousiast over te zijn: van zijn robuuste bouwkwaliteit tot geavanceerde software-integratie en innovatieve features zoals polyphonic aftertouch. Toch vraagt volledige benutting ervan soms nog wat geduld qua ontwikkeling binnen het bredere ecosysteem waarin hij opereert - maar precies dat maakt hem ook zo interessant om te volgen in komende jaren!
This Is Onesto op YouTube in 2024 prijst de designkeuzes van de Kontrol S61 MK4. Hij vindt vooral de overgang naar een enkel groot scherm een slimme zet. Het vermindert de visuele chaos en biedt een meer gestroomlijnde interactie. Die anodized aluminium knoppen en mod wheels geven het geheel een premium uitstraling. De fysieke afmetingen zijn echter iets waar je rekening mee moet houden; het is een fors apparaat dat wat ruimte opeist op je bureau. Maar, zoals hij zegt, het is een compromis voor de functies en bouwkwaliteit die je ervoor terugkrijgt.
imamusicmogul in 2023 legt nadruk op de stevige aluminium constructie van de Kontrol S49 MK3, wat ook geldt voor de S61. Capacitatieve knoppen reageren direct op aanraking, wat intuïtief werkt zonder dat je ze hoeft te draaien. Het grote scherm is volgens hem in het echt nog indrukwekkender dan op foto's, wat zorgt voor een high-end gevoel.
Sanjay C noemt in 2023 ook de bouwkwaliteit van de S88 MK3, met een focus op het volledig gewogen hammer action keyboard. Hoewel dit specifiek voor de S88 geldt, geeft het aan dat Native Instruments consistent is in hun kwaliteitsstandaarden over de hele lijn.
Low Heat Beats, ook in 2023, benadrukt dat de metalen knoppen en wielen solide aanvoelen. Het touchstrip boven de wielen voorkomt onbedoeld aanraken, iets wat hij als een verbetering ziet ten opzichte van eerdere modellen.
This Is Onesto merkt op dat de semi-weighted Fatar keys van de S61 MK4 vertrouwd aanvoelen. Hoewel er geen drastische veranderingen zijn ten opzichte van eerdere modellen, blijft de speelbaarheid hoogwaardig.
Sanjay C waardeert vooral het keybed van de S88 MK3 vanwege zijn klassieke achtergrond. Hij vergelijkt het met andere hammer action keyboards en vindt het prettig spelen dankzij Fatar's vakmanschap. Voor kleinere modellen zoals de S61 blijft het semi-gewogen toetsenbord een ander speelgevoel geven.
This Is Onesto bespreekt hoe polyfone aftertouch in theorie geweldig is voor expressieve controle, maar merkt op dat niet alle libraries dit ondersteunen. Dit maakt het soms frustrerend om optimaal gebruik te maken van deze functie.
Sanjay C test polyfone aftertouch met Ableton Live’s Drift en Native Instruments plugins. Hoewel hij twijfelt hoe vaak hij het zal gebruiken, vindt hij het fijn dat deze mogelijkheid er is voor extra dynamiek in spel.
imamusicmogul prijst hoe polyfone aftertouch goed werkt met Logic’s Retrosynth plugin, waardoor je per noot filter cutoff kunt moduleren voor extra expressiviteit.
This Is Onesto roemt de integratie met DAWs zoals Logic Pro en Bitwig Studio als één van de sterke punten van de S61 MK4. De workflow verbeteringen maken het werken intuïtiever en minder overweldigend.
imamusicmogul ziet veel potentieel in het gebruik van Kontrol keyboards als universele hub binnen studio's. De ingebouwde computer neemt veel functies over die eerder via software liepen, wat meer onafhankelijkheid geeft van Komplete Kontrol.
Sanjay C benadrukt hoe handig het is om rechtstreeks vanuit het keyboard door instrumenten te bladeren en parameters te bedienen zonder muis of toetsenbord. Dit maakt deel uit van wat hij ziet als sterke software-integratie met Native Instruments’ ecosysteem.
Low Heat Beats merkt op dat hoewel Machine-gebruikers minder integratie hebben met speciale knoppen, dit lijkt op een strategische keuze richting virtuele instrumenten en DAW-integratie.
This Is Onesto bespreekt NKS 2 en Kontakt 7 integratie. Dit maakt virtuele instrumenten tastbaarder door betere parameterbeschrijvingen en visuele identiteiten, al hangt volledige adoptie af van tijdige ondersteuning door derden.
Low Heat Beats ziet toekomstmogelijkheden in directe communicatie tussen plugins en MK3 zonder tussenkomst van Complete Control plugin - vergelijkbaar met hoe Contact 7 nu werkt.
This Is Onesto noemt MIDI 2.0 gereedheid als een vooruitziend kenmerk. Hoewel software nog niet volledig op deze standaard inspeelt, biedt het perspectief voor meer expressieve mogelijkheden in de toekomst.
Low Heat Beats spreekt over mogelijke toekomstige updates die dankzij nieuwe technologieën mogelijk worden gemaakt, wat vooral interessant is voor gebruikers die graag aan kop willen blijven qua innovaties.
| Toetsen | 61 semi-gewogen met Fatar keybed |
| Aftertouch | Polyfoon |
| LED-indicatoren | Boven toetsen voor keyswitches en kleurcodes |
| MIDI-poorten | MIDI in, MIDI out |
| USB-aansluiting | USB-C (alleen USB-C voeding) |
| Aansluitingen pedalen | Voetschakelaar, sustainpedaal, expressiepedaal |
| Touchstrip | Aanwezig voor expressieve controle |
| Encoders | Onbegrensd, afleesbaar voor parametercontrole |
| Transportknoppen | Aanwezig voor DAW-bediening |
| Display | Groot grafisch display |
| NKS-ondersteuning | NKS 2-standaard met auto-mapping |
| Meegeleverde software | Komplete Select, Komplete Kontrol, Stradivari Cello, Guitar Rig LE, Elements Suite, Hypha |
| Afmetingen (zonder verpakking) | 967 x 323 x 86 mm |
| Gewicht (zonder verpakking) | Circa 6 kg |
| Pads | Geen (0 pads) |
| Draagbaarheid | Past niet in een rugtas |
| Prijsklasse | Boven gemiddeld segment |
| Doelgroep | Professionele muzikanten en producers |
De Native Instruments Kontrol S61 MK4 heeft me echt verrast met zijn expressieve kracht en gebruiksgemak. Het grote kleurenscherm maakt navigeren eenvoudig, en de polyphonic aftertouch opent deuren naar nieuwe muzikale expressies. Hoewel niet alle software hier optimaal op inspeelt, biedt het een geweldige kans voor wie graag experimenteert met dynamiek en modulatie per noot. Voor de muzikant die houdt van hands-on controle en een naadloze integratie met DAW's, is dit een uitstekende keuze.
De bouwkwaliteit is indrukwekkend; het voelt als een solide stuk gereedschap dat tegen een stootje kan. De semi-gewogen toetsen bieden een fijne speelervaring, al moet je wel even wennen aan de minimalistische layout zonder dedicated knoppen voor alles. Als je veel schakelt tussen functies zoals Mute of Solo, kan dat wat omslachtig zijn. Maar voor wie zich vooral richt op creativiteit en expressie, is dit een kleine prijs om te betalen.
Voor producers en muzikanten die graag in de toekomst willen investeren, biedt de MIDI 2.0 gereedheid perspectief. Toch blijft het afwachten hoe snel de softwarewereld hierop inspeelt. Al met al is de Kontrol S61 MK4 een boeiende keuze voor wie meer uit zijn muziek wil halen en niet bang is om nieuwe wegen te verkennen.
| 8 | Beginners en hobbyisten |
| 9 | Gevorderden en professionals |
| 8 | Prijs-kwaliteitverhouding |
* In mijn oordeel neem ik de geschiktheid voor de doelgroep mee.
Native Instruments is een merk dat behoorlijk wat aandacht krijgt in de muziekwereld. De Komplete-bundels en Kontakt-software worden vaak geprezen om hun veelzijdigheid en de hoge kwaliteit van geluiden die ze bieden. Veel muzikanten waarderen de uitgebreide bibliotheek aan instrumenten en geluiden, wat hen inspireert bij het maken van muziek. Vooral voor genres als EDM en beats zijn de mogelijkheden eindeloos.
Toch is er ook kritiek, vooral op het gebied van technische ondersteuning en compatibiliteit met nieuwe systemen zoals de M1 Mac. De gebruikersinterface wordt soms als verouderd ervaren, en er zijn klachten over het gebrek aan updates voor oudere producten. Ondanks deze punten blijven veel gebruikers trouw aan Native Instruments vanwege de unieke sonische mogelijkheden en de creatieve vrijheid die hun producten bieden. Over het algemeen blijft het merk geliefd onder muzikanten, ondanks enkele hobbels onderweg.
De Arturia KeyLab 61 MK3 is een sterke concurrent voor de Kontrol S61 MK4. Met zijn 61 semi-gewogen toetsen en aftertouch biedt het een vergelijkbare speelervaring. De KeyLab 61 MK3 komt met een uitgebreide softwarebundel en heeft DAW-integratie die net zo indrukwekkend is als die van Native Instruments. Wat het echt onderscheidt, zijn de extra fysieke controllers zoals faders en pads, wat het veelzijdiger maakt voor live optredens. Als je iemand bent die graag hands-on werkt met veel knoppen en schuifregelaars, dan is dit misschien iets voor jou. Het mist echter de specifieke NKS-integratie van Native Instruments, dus als je zwaar leunt op hun ecosysteem, kan dat een overweging zijn.
Als je al fan bent van Native Instruments maar de prijs van de S61 MK4 net iets te hoog vindt, dan is de Komplete Kontrol A61 een goede optie. Het biedt dezelfde integratie met de NI-software, maar in een iets eenvoudiger pakket. Je krijgt nog steeds die fijne semi-gewogen toetsen en aftertouch, maar zonder de ingebouwde schermen en lichtgeleiding van de S61 MK4. Het is ideaal voor muzikanten die minder waarde hechten aan visuele feedback en meer gefocust zijn op het spelen zelf. Een solide keuze als je wilt blijven binnen het Native Instruments ecosysteem zonder de bank te breken.
Voor wie op zoek is naar een meer budgetvriendelijke optie zonder al te veel toeters en bellen, is de M-Audio Keystation 61 MK3 een interessante keuze. Dit model richt zich vooral op eenvoud en gebruiksgemak, met 61 aanslaggevoelige toetsen maar zonder aftertouch. Het mist de diepgaande software-integratie van de Kontrol S61 MK4, maar biedt wel basisfunctionaliteit voor MIDI-controle in een lichtgewicht ontwerp. Ideaal voor beginners of muzikanten die gewoon een no-nonsense MIDI-controller willen zonder extra's.
De Native Instruments Kontrol S61 MK4 onderscheidt zich vooral door de toevoeging van polyfone aftertouch, wat per toets expressie mogelijk maakt. Dit biedt meer nuance in je spel. Daarnaast heeft de MK4 een groter, enkel kleurenscherm voor betere navigatie en overzicht, terwijl de integratie met software zoals Kontakt en NKS 2 verder is verbeterd voor een soepelere workflow.
De Kontrol S61 MK4 beschikt over 61 semi-gewogen toetsen. Deze zijn voorzien van een Fatar keybed, wat bekend staat om zijn kwaliteit en speelgevoel. De toetsen ondersteunen polyfone aftertouch, wat betekent dat elke toets afzonderlijk drukgevoelig is voor meer expressieve mogelijkheden.
Ja, de Kontrol S61 MK4 is voorbereid op MIDI 2.0, hoewel de volledige impact ervan nog moet blijken omdat veel software en DAW's deze standaard nog niet volledig ondersteunen. Dit biedt echter toekomstperspectieven voor meer expressieve mogelijkheden zodra MIDI 2.0 breder wordt geadopteerd.
Bij aanschaf van de Kontrol S61 MK4 krijg je Komplete 14 Select, inclusief Komplete Kontrol software, Stradivari Cello, Guitar Rig LE, iZotope Elements Suite en Ableton Live Lite. Ook kun je een gratis Native Instruments virtueel instrument naar keuze selecteren, zoals Noire of Session Guitarist.
Ja, de Kontrol S61 MK4 werkt naadloos samen met alle grote DAW's zoals Ableton Live, Logic Pro, Cubase en FL Studio. Dankzij NKS 2-integratie worden plugins automatisch gemapt naar de hardware, waardoor je direct controle hebt zonder complexe setups.
De afmetingen van de Kontrol S61 MK4 zijn ongeveer 967 x 323 x 86 mm. Het gewicht ligt rond de 6 kg, wat hem stevig maar nog steeds draagbaar maakt voor gebruik in verschillende studio-omgevingen.
Nee, de Kontrol S61 MK4 heeft geen ingebouwde luidsprekers. Het is ontworpen als een MIDI-controller die via USB of MIDI communiceert met je computer of andere geluidsmodules om geluid te produceren.
Zeker! De Kontrol S61 MK4 ondersteunt NKS-compatibele plugins van derden zoals Arturia en Spitfire Audio. Dit betekent dat je je favoriete virtuele instrumenten kunt gebruiken en ze automatisch worden gemapt naar de hardware voor directe controle.
Polyfone aftertouch op de Kontrol S61 MK4 betekent dat elke toets afzonderlijk drukgevoelig is. Hierdoor kun je per toets expressieve effecten toepassen zoals vibrato of filtermodulatie, wat extra dynamiek toevoegt aan je spel.
Nee, de Kontrol S61 MK4 heeft geen drumpads. Het richt zich op toetsenbediening en parametercontrole via encoders en touch strips. Voor drumpatronen zou je aanvullende hardware zoals Maschine kunnen overwegen.
De Kontrol S61 MK4 beschikt over USB-C voor voeding en dataoverdracht, traditionele MIDI in/out poorten, en vier TRS-ingangen voor pedalen (sustain, expression en twee vrij toewijsbare). Dit maakt hem flexibel inzetbaar in verschillende setups.
De LED-lichtjes boven de toetsen van de Kontrol S61 MK4 geven visuele feedback over keyswitches en zones binnen Kontakt. Ze helpen bij het navigeren door samples en tonen welke toetsen actief zijn binnen bepaalde presets of instrumenten.
Nee, het display van de Kontrol S61 MK4 is geen touchscreen. Native Instruments koos bewust voor fysieke knoppen en encoders om precieze bediening te garanderen zonder menu-duiken, wat vaak belangrijker is in muziekproductie workflows.
NKS 2 zorgt ervoor dat alle compatibele plugins automatisch worden gemapt naar knoppen en encoders op het keyboard. Dit maakt het mogelijk om snel parameters aan te passen zonder handmatig mappen, wat tijd bespaart tijdens productie of live optredens.
NKS 2 biedt verbeterde integratie voor plugins die deze standaard ondersteunen. Of oudere software updates krijgt hangt af van ontwikkelaars; veel grote merken werken eraan om hun plugins compatibel te maken met NKS 2 voor betere integratie met hardware zoals de Kontrol S61 MK4.
NKS 2 biedt verbeterde integratie voor plugins die deze standaard ondersteunen. Of oudere software updates krijgt hangt af van ontwikkelaars; veel grote merken werken eraan om hun plugins compatibel te maken met NKS 2 voor betere integratie met hardware zoals de Kontrol S61 MK4.
Hoewel het mogelijk is om het keyboard standalone te gebruiken in MIDI-modus om externe modules aan te sturen, komt het echt tot zijn recht in combinatie met een computer vanwege uitgebreide software-integraties die niet standalone beschikbaar zijn.
Er wordt geen sustain pedaal meegeleverd met de Kontrol S61 MK4. Wel heeft het keyboard ingangen voor sustain- en expressionpedalen zodat je deze zelf kunt toevoegen aan je setup indien gewenst.
Dit artikel is geschreven door Bas Vermeulen
Specialiteit: MIDI Keyboards
Bas is toetsenist en muziekdocent met een focus op MIDI keyboards. Hij heeft jarenlange ervaring met verschillende merken en geeft workshops over digitale muziekinstrumenten.