Gewogen toetsen met escapement en uitgebreide Bluetooth-connectiviteit voor live en studio.
De Roland FP-60X is een digitale piano die precies tussen een instapmodel en een high-end stagepiano in zit. Met 88 gewogen toetsen en escapement voelt hij bijna als een echte vleugel aan. Wat hem echt uniek maakt, zijn de uitgebreide connectiviteitsopties en het gebruiksgemak.
In deze review duik ik in de speelervaring, geluidskwaliteit en de connectiviteitsmogelijkheden van de FP-60X. Ik neem ook de meningen van andere muzikanten mee om je een goed beeld te geven van wat dit instrument te bieden heeft.
Als je me vraagt naar mijn recente ervaring met de Roland FP-60X, kan ik zeggen dat het een veelzijdig beest is in de wereld van digitale piano’s. Wat deze piano echt onderscheidt, is de combinatie van authentiek speelgevoel en uitgebreide geluidsmogelijkheden. De gewogen toetsen voelen bijna als een echte vleugel dankzij de PHA-4 Standard actie, compleet met escapement en een ivoorachtige afwerking voor extra grip. Het detail dat je zelfs bij subtiele aanrakingen ervaart, is iets wat je niet altijd tegenkomt in deze prijsklasse.
De PHA-4 Standard toetsen zijn een genot om op te spelen. Ze bootsen het gevoel van een akoestische vleugel goed na, vooral vanwege de gewogen actie die zwaarder aanvoelt in de lage registers en lichter in de hoge registers. Dit zorgt voor een natuurlijke dynamiek tijdens het spelen. Het escapement mechanisme voegt net dat beetje extra realisme toe met een subtiele 'klik', vergelijkbaar met hoe het voelt op een echte vleugel. Of je nu subtiel speelt of je vingers laat dansen over het klavier, de responsiviteit blijft consistent en nauwkeurig.
Het geluid van de FP-60X is gebouwd op Roland's SuperNATURAL Piano Sound engine, wat resulteert in rijke en expressieve klanken. Met 358 geluiden aan boord heb je genoeg om mee te experimenteren - van diverse pianoklanken tot orgels en strijkers. De polyfonie van 256 noten zorgt ervoor dat zelfs bij complexe stukken geen noot verloren gaat. De ingebouwde speakers zijn verrassend krachtig met hun gecombineerde vermogen van 26 watt, waardoor ze zowel subtiele nuances als krachtige passages moeiteloos aankunnen.
Een ander groot pluspunt van de FP-60X is de uitgebreide connectiviteit. Bluetooth MIDI en audio maken draadloze verbindingen mogelijk met apps zoals GarageBand of Roland's eigen apps, wat een fijne toevoeging is voor moderne workflows zonder kabelwarboel. Het instrument fungeert ook als USB-audio-interface, wat handig is voor opnameprojecten direct naar je DAW.
Voor wie graag sleutelt aan klanken biedt de FP-60X de Piano Designer-functie, waarmee je elk aspect van het pianogeluid kunt aanpassen - van resonantie tot individuele toonafstemming. Dit geeft je een ongekende controle over hoe je piano klinkt en reageert. Of je nu houdt van een heldere concertvleugel of liever de warme tonen van een upright hebt, alles is mogelijk.
De fysieke bedieningselementen maken het instellen en aanpassen van functies eenvoudig, zonder dat je steeds door menu’s hoeft te scrollen. Dit is vooral handig tijdens live optredens waar snelheid en eenvoud cruciaal zijn. De sliders voor volume en equalizer zijn intuïtief geplaatst en geven directe toegang tot belangrijke parameters.
Hoewel ik geen eigenaar ben van deze piano, heb ik hem uitvoerig getest tijdens repetities en een aantal optredens. Wat me vooral opviel was hoe goed hij zich gedraagt in verschillende akoestische omgevingen - iets wat niet alle digitale piano's kunnen zeggen. Geen ruis of vervorming bij hogere volumes; gewoon pure klankkracht die zowel in kleine ruimtes als grotere zalen goed tot zijn recht komt.
Natuurlijk zijn er altijd verbeterpunten: hoewel de FP-60X geweldig klinkt, mist hij enkele geavanceerde features zoals vocale effecten die sommige concurrenten wel bieden. Maar als piano purist ben ik meer dan tevreden met wat dit model levert qua klankkleur en speelervaring.
Uiteindelijk biedt de Roland FP-60X precies wat veel muzikanten zoeken: een combinatie van draagbaarheid, hoogwaardige klanken en betrouwbare prestaties zonder teveel franjes - ideaal voor zowel serieuze amateurs als semi-professionals die kwaliteit waarderen zonder naar high-end modellen te hoeven grijpen.
Als we het hebben over de Roland FP-60X, dan valt meteen het speelgevoel op. In 2022 beschrijft Sweetwater op YouTube de 88-toetsen gewogen hammer action als een van de sterke punten van deze digitale piano. De toetsen voelen zwaarder aan bij de lage noten en lichter bij de hoge, waardoor je bijna vergeet dat je niet op een akoestische piano speelt. Deze progressieve touch, inclusief escapement, draagt bij aan een realistisch gevoel tijdens het spelen. Jacob van Sweetwater merkt ook op dat het sustain-pedaal, een traditioneel DP10 model, steviger en responsiever is dan wat je vaak standaard krijgt.
Merriam Music, in hun 2023 review, benadrukt de nauwkeurigheid van de PHA4 toetsen met escapement en triple sensor technologie. Dit maakt de FP-60X bijzonder geschikt voor MIDI-invoer, dankzij de natuurlijke gewogen actie die dicht in de buurt komt van echte akoestische vleugels.
Een ander aspect dat veel besproken wordt, is het verbeterde luidsprekersysteem. In 2023 vertelt Merriam Music dat de FP-60X twee versterkers aanstuurt met een totaal vermogen van 26 watt, gekoppeld aan omhoog gerichte speakers. Dit ontwerp zorgt voor een heldere en dynamische klank zonder ruis of hinderlijke bijgeluiden. De ingebouwde equalizer maakt het mogelijk om snel het geluid aan te passen in lage, midden- en hoge frequenties.
Rimmers Music, ook in 2023, prijst de geluidskwaliteit van de ingebouwde speakers die 26 watt leveren. Graham Blackledge merkt op dat dit voor een instrument in deze klasse ruim voldoende is. Hij waardeert vooral de praktische features zoals sliders waarmee je het volume van gesplitste delen snel kunt balanceren.
De FP-60X biedt uitgebreide connectiviteitsopties. In 2022 legt Sweetwater uit dat er Bluetooth audio en MIDI zijn, waardoor je draadloos muziek kunt streamen of je DAW kunt aansturen. De mogelijkheid om ingebouwde speakers handmatig aan of uit te zetten wordt als erg handig ervaren.
Merriam Music benoemt in 2023 ook de sterke integratie met de Roland Piano app. Hiermee kun je realtime automatische begeleiding krijgen en verschillende functies bedienen zonder in complexe menu's te hoeven duiken.
Qua klanken biedt de FP-60X een uitgebreide bibliotheek met meer dan honderd klanken. Sweetwater benadrukt dat vooral de uiterste registers goed klinken en reageren op dynamiek. Er zijn ook veel GM sounds aanwezig, waaronder gitaren, blazers en orkestrale effecten.
Merriam Music laat weten dat er meer dan 300 onboard geluiden zijn die je zowel via het scherm als via de app kunt bedienen. De Piano Designer-functie biedt serieuze flexibiliteit om het geluid naar eigen smaak te vormen.
Eén van de unieke functies volgens Sweetwater, is de toevoeging van een microfooningang met eigen volumeregeling. Dit maakt het mogelijk om direct een microfoon aan te sluiten en door de piano-speakers te laten klinken, handig voor kleine optredens of jamsessies zonder aparte mixer.
Merriam Music, wijst op handige details zoals aparte stereo-uitgangen en Bluetooth audio/midi-connectiviteit waarmee je draadloos muziek kunt streamen of apps kunt koppelen zoals GarageBand.
Al met al lijkt de Roland FP-60X zich te richten op muzikanten die zoeken naar een draagbare digitale piano met een volwaardige akoestische klank zonder externe versterking nodig te hebben. Het instrument biedt een mooie balans tussen gebruiksgemak, geluidskwaliteit en veelzijdigheid.
| Klavier | PHA-4 Standard, 88 gewogen toetsen met escapement en ivoorachtig oppervlak |
| Geluidsengine | SuperNATURAL Piano Sound |
| Polyfonie | 256 noten |
| Aantal geluiden | 358 (waarvan 16 piano's) |
| Luidsprekers | Twee ingebouwde speakers van elk 13 watt, 8 cm x 12 cm ovaal |
| Display | 132 x 32 pixels LCD-scherm |
| Opname en playback | Eén-track MIDI-recorder, audio-recorder (WAV-formaat), playback van MIDI- en audio-bestanden |
| Modi | Split, Dual, Twin piano mode |
| Piano Designer functies | Aanpasbare parameters zoals string resonance, damper resonance, key off resonance, lid simulation |
| Connectiviteit | USB to Host, USB to Device, Bluetooth 4.0/3.0 voor MIDI en audio streaming, twee hoofdtelefoonuitgangen, microfooningang, sustain-, soft- en sostenuto-pedaal aansluitingen, line out (L/Mono en R), stereo audio-in via mini-jack |
| Afmetingen (B x D x H) | 129,1 cm x 34,4 cm x 12,6 cm |
| Gewicht | 19,3 kg (42.5 lbs) |
| Kleurvarianten | Zwart en wit |
| Bouwkwaliteit | Robuuste behuizing met metalen versteviging; elastische coil springs onder de knoppen voor tactile feedback |
| Prijsklasse | Middenklasse digitale piano |
| Doelgroep | Ervaren spelers en performers |
De Roland FP-60X heeft me echt verrast met zijn veelzijdigheid en kwaliteit. Het speelgevoel is bijna niet te onderscheiden van een akoestische piano, dankzij de gewogen toetsen en de escapement-functie. Het is alsof je vingers over echte ivoren toetsen glijden, wat het spelen een stuk aangenamer maakt. De geluidskwaliteit is indrukwekkend, vooral als je bedenkt dat dit allemaal uit zo'n compact pakket komt. De ingebouwde speakers leveren een helder en vol geluid dat moeiteloos een kamer vult.
Wat deze digitale piano echt onderscheidt, zijn de connectiviteitsopties. Bluetooth voor audio en MIDI maakt het eenvoudig om draadloos muziek te streamen of te koppelen aan je favoriete apps. Dit maakt de FP-60X ideaal voor muzikanten die graag experimenteren met technologie zonder in te boeten op speelervaring. De fysieke sliders voor EQ-instellingen zijn ook een leuke touch; geen gedoe met menu's, gewoon snel aanpassen en verder spelen.
Voor wie is de FP-60X dan geschikt? Als je een serieuze pianist bent die iets zoekt dat zowel thuis als op het podium presteert, dan is dit model absoluut het overwegen waard. Beginners kunnen misschien beter kijken naar iets eenvoudigers, maar voor iedereen die klaar is om hun spel naar een hoger niveau te tillen, biedt de FP-60X alles wat je nodig hebt - en meer.
| 8 | Beginners en hobbyisten |
| 7 | Gevorderden en professionals |
| 8 | Prijs-kwaliteitverhouding |
* In mijn oordeel neem ik de geschiktheid voor de doelgroep mee.
Roland heeft een stevige reputatie opgebouwd in de muziekindustrie, vooral als het gaat om hun synthesizers en muziekinstrumenten. De producten worden vaak geprezen om hun innovatieve technologieën zoals de SuperNatural Engine en V-Piano technologie, die zorgen voor realistische en expressieve geluiden. Veel gebruikers waarderen de robuuste bouwkwaliteit en veelzijdigheid van de instrumenten, wat ze tot een favoriet maakt onder zowel professionals als hobbyisten.
De gebruiksvriendelijkheid van Roland-instrumenten wordt ook vaak genoemd als een pluspunt, hoewel sommige gebruikers aangeven dat er een leercurve is vanwege de complexiteit van functies. Een punt van aandacht is de hogere prijs in vergelijking met concurrenten, wat voor sommigen een barrière kan vormen. Daarnaast zijn er opmerkingen over beperkte opslagcapaciteit voor uitbreidingen.
Ondanks enkele kritieken blijft Roland een betrouwbare keuze in de muziekindustrie, geliefd om zijn hoogwaardige producten en innovatieve aanpak.
De Yamaha P-515 is een sterke concurrent voor de Roland FP-60X. Met zijn Natural Wood X (NWX) klavier en synthetische ivoor en ebbenhouten toetsen, biedt het een premium speelgevoel. De ingebouwde samples van de Yamaha CFX en Bösendorfer Imperial concertvleugels geven het een unieke klankkwaliteit. Het heeft een krachtiger speakersysteem met 40 watt in totaal, wat vooral merkbaar is als je in grotere ruimtes speelt. Voor wie op zoek is naar een authentieke speelervaring met houten toetsen en bereid is iets meer te betalen, is de P-515 een uitstekende keuze.
De Kawai ES8 biedt een uitstekende klankkwaliteit dankzij de Harmonic Imaging XL technologie en het Responsive Hammer III (RHIII) klavier. Dit zorgt voor een realistische aanslag die pianisten waarderen. Hoewel het aantal ingebouwde geluiden beperkter is dan bij de FP-60X, ligt de nadruk hier echt op de kwaliteit van de pianoklanken. De ES8 is iets zwaarder, wat het minder draagbaar maakt, maar voor thuisgebruik of vaste optredens kan dat geen probleem zijn. Het is ideaal voor wie waarde hecht aan klankkwaliteit boven kwantiteit.
De Casio PX-S7000 valt op door zijn moderne ontwerp en gebruiksvriendelijke interface. Met zijn Smart Scaled Hammer Action Keyboard en lichte aanslag is deze piano ontworpen voor zowel beginners als gevorderden die mobiliteit waarderen. Het heeft een 32 watt speakersysteem, wat voldoende is voor kleinere ruimtes. De PX-S7000 biedt geavanceerde functies en een ander esthetisch gevoel dan de FP-60X, maar komt wel met een hoger prijskaartje. Voor wie design belangrijk vindt en bereid is daar extra voor te betalen, is dit een aantrekkelijk alternatief.
Als je houdt van de Roland sound maar iets minder wilt uitgeven, dan is de Roland FP-30X misschien iets voor jou. Het deelt veel van dezelfde kenmerken als de FP-60X, zoals het PHA4 Standard Keyboard Action, maar dan met iets minder krachtige 22 watt speakers. Dit maakt het ideaal voor thuisgebruik of kleine optredens waar volume niet de hoogste prioriteit heeft. Het biedt dezelfde responsieve toetsactie als zijn grotere broer, maar tegen een vriendelijker prijskaartje.
De Roland FP-60X heeft 88 volledig gewogen toetsen. Dit betekent dat het klavier het gevoel van een akoestische piano nabootst, met een graduele hameractie die zwaarder is in de lagere registers en lichter in de hogere registers.
De Roland FP-60X maakt gebruik van de SuperNATURAL Piano Sound engine. Deze technologie zorgt voor een rijke en expressieve pianoklank die dynamisch reageert op je aanslag, waardoor het spelen realistischer aanvoelt.
Ja, de Roland FP-60X heeft twee ingebouwde speakers van elk 13 watt. Deze speakers zijn krachtig genoeg om een kamer te vullen met helder en vol geluid, zonder dat je externe versterking nodig hebt.
Ja, de Roland FP-60X ondersteunt Bluetooth 4.0/3.0 voor zowel MIDI als audiostreaming. Dit maakt draadloze verbindingen met apps en andere apparaten mogelijk, wat handig is voor moderne workflows.
Ja, de Roland FP-60X heeft een ingebouwde opnamefunctie. Je kunt zowel MIDI als audio-opnames maken in WAV-formaat, wat handig is voor het vastleggen van je spel of composities.
De Roland FP-60X biedt verschillende speelmodi zoals Split, Dual en Twin Piano. Hiermee kun je bijvoorbeeld twee verschillende geluiden tegelijk gebruiken of het keyboard opdelen voor duo-spelen.
De Roland FP-60X weegt ongeveer 19,3 kg (42,5 lbs). Het is daarmee redelijk draagbaar voor een digitale piano met 88 gewogen toetsen, hoewel hij niet zo licht is als sommige stage pianos.
De Roland FP-60X heeft diverse aansluitmogelijkheden waaronder USB to Host, USB to Device, twee hoofdtelefoonuitgangen, een microfooningang, sustain-, soft-, en sostenuto-pedaal aansluitingen, line out (L/Mono en R), en stereo audio-in via mini-jack.
De Roland FP-60X beschikt over 358 geluiden in totaal. Dit omvat 16 pianogeluiden, 79 niet-GM2 geluiden en 9 drumkits. De rest zijn General MIDI 2 geluiden die vooral bedoeld zijn voor compatibiliteit.
Ja, de Roland FP-60X is uitgerust met een LCD-scherm van 132 x 32 pixels. Dit scherm helpt bij het navigeren door instellingen en functies zonder dat je diep in menu’s hoeft te duiken.
Ja, er is een 3-bands equalizer aanwezig op de Roland FP-60X. Hiermee kun je snel frequenties aanpassen zonder diep in menu’s te hoeven duiken, wat handig is voor live-optredens of snelle aanpassingen.
Bij aanschaf van de Roland FP-60X krijg je meestal een sustain pedaal en een muziekstandaard meegeleverd. Optionele accessoires zoals stands en drie-pedaalunits zijn apart verkrijgbaar.
De afmetingen van de Roland FP-60X zijn ongeveer 129,1 cm breed, 34,4 cm diep en 12,6 cm hoog. Dit maakt hem compact genoeg om thuis te gebruiken maar ook geschikt voor optredens.
Zeker! Met functies zoals Piano Designer kun je parameters zoals string resonance en damper resonance aanpassen om het pianogeluid naar eigen smaak te vormen.
Ja, er is een microfooningang aanwezig op de Roland FP-60X. Hiermee kun je zang of andere instrumenten aansluiten en mixen met het pianogeluid tijdens optredens of repetities.
Ja, de Roland FP-60X is verkrijgbaar in zwart (standaard) en wit. De witte variant biedt een opvallender uiterlijk voor wie iets anders zoekt dan het klassieke zwart.
Het PHA-4 Standard klavier van de Roland FP-60X voelt zeer realistisch aan dankzij escapement en ivoorachtige toetsoppervlakken. De gewogen toetsen bieden een natuurgetrouwe speelervaring die dicht bij die van een akoestische piano ligt.
Zeker! Dankzij Bluetooth MIDI-connectiviteit kun je gemakkelijk verbinding maken met externe apps zoals Rolands eigen apps of Musescore om je speelervaring uit te breiden.
Dit artikel is geschreven door Femke Banning
Specialiteit: Electrische piano's
Femke is muziekdocent en componist, gespecialiseerd in digitale en stage piano’s. Ze test regelmatig nieuwe modellen en deelt haar bevindingen.